Memorial Day 2014 9 februari

Het heengaan een scheidingsproces …   Hoe is het heengaan van hen die wij gedenken, anders dan het heengaan door scheiding of verlating? Bij het sterven is het heengaan iets definitiefs, iets van een absolute orde, en bij scheiding gaat er ook een proces aan vooraf, niet alleen een proces van afscheid, maar ook een proces van hoe gaat de een ten opzichte van de ander verder.   Bij sterven is het een proces van definitief loslaten, en bij scheiding een proces door het leven heen, hoe verder in de tijd des te meer los van de ander! Anders dan bij het sterven is het bij scheiding een proces van doorgaan, verder het leven in.   Het verwerken en het er alleen voor staan, is bij sterven en scheiding allicht wel vergelijkbaar, bij het eerste is de strijd gestreden, bij het ‘tweede’ is het heengaan, juist als er kinderen bij betrokken zijn, vaak ‘helaas’ een bron voor strijd en mistoestanden, uiteindelijk na een periode, bij de een van langere duur dan bij de ander, ontstaat er ruimte voor nieuwe contacten of berusting over het voorbije.   Bij het sterven is er sprake van gedenken, zoals wij dat vandaag doen, bij het graf van onze broer Alfons, ook wel Fons of Fufke genoemd. En ook bij hem staan we even stil, wat waren zijn eigen-aard/dig/heden, en wat waren ‘zijn’ grappen en grollen ook al weer. Het is goed ons te herinneren hoe en wie hij was. Daarvoor zijn we hier bij elkaar gekomen.   En toch … misschien is het ook wel een plaats of een moment om eens stil te staan bij ‘hen’ onder ons die ‘gescheiden’ zijn. Want dit zijn processen in het leven van alle dag, een ieder onder ons kan het overkomen, of is het overkomen. Het zijn mijn inzien’s processen, of liever gezegd voorbije relaties, die ook ‘gedenkwaardig’ zijn. Goh met wie ging die toen ook alweer, en hoe is het de ander vergaan, en dan heb ik het over hen; die uit onze blikveld verdwenen zijn!   Ook al is de mens nog zo slim en op de toekomst voorbereid, het ‘leven’ stuurt ons, het ‘leven’ kastijd ons, het ‘leven’ leert ons. Wij leven tussen geboorte en sterven in, het ‘leven’ beveelt ons steeds weer, ‘opnieuw’ te beginnen, en dat geldt vooral voor hen die alleen achtergebleven zijn, en het ‘voorbije’ hoeft daarbij niet te worden ‘afgedaan’, want het heeft ons gemaakt tot wat we nu zijn.   Het kan ieder van ons overkomen, en het ‘sterven of versterven’ is in dit proces een gegeven waar niemand aan ontkomt. Net zoals de dood of een ongeluk op de loer kan liggen, zo kan het ook zijn dat je, je geliefde of partner kwijt raakt, en is die dan niet gedenkwaardig dan? Hij of zij heeft een korte of lange tijd deel uitgemaakt van een periode in je leven waarin veel kon, en geen moeite was teveel. De betrokken- heid binnen familie verband, verdwijnt echter vaak als sneeuw voor de zon, dat zouden we toch niet moeten willen. Ik zou hier niet willen pleiten voor het aanhalen van voorbije contacten, maar het lijkt me wel een moment om aan te sporen en na te denken over, goh, ja, allicht is het wel iets om bij stil te staan, en als het je overkomt, de ander hoeft niet in een wazige verte te verdwijnen, en kan in beeld blijven, als we dat willen.   Ook is het allicht vandaag hier een plek om ons te realiseren hoe groot of klein, in ieder van ons het verlangen is, om in een hechte vereniging samen te zijn, met een ander of anderen. Want hoe dan ook, het verlangen of het streven naar een evenwichtige verhouding tussen mannen en vrouwen, blijft in ons leven bestaan. Het verlangen een ‘paar’ te vormen in de wildernis van onze maatschappij, van ons s’mensen bestaan is niet weg te denken. In de spirituele of religieuze traditie word ons aanbevolen ons niet te veel te hechten aan de ander of aan materiële zaken, en ons niet te laten leiden door winst en effect bejag. Maar … ons verlangen verbonden te willen zijn met een ander in de liefdeskunst, dat mag er toch zijn? Dat is toch strevens- waardig, menswaardig?   Het gegeven dat we hier bij elkaar komen, kan ‘ook’ een moment van bezinning zijn, over hoe doen ‘wij’ dat, onder elkaar en binnen de kring van verwanten. In ‘liefdesverband’, door respect en begrip op te brengen voor elkaar, en attent blijven opdat de een niet dominant wordt ten opzichte van de ander. Dat is iets dat in iedere nieuwe generatie aan de orde blijft komen.   In zorgzaamheid, begrip en mededogen met elkaar om blijven gaan. Het is toch van alle tijden, en het geldt voor iedereen, dat we met elkaar betrokken blijven?   Het zijn niet alleen de gestorvenen die we hier gedenken, tevens kunnen we er een herinnering’s mo/nu\ment [gedenken beschermen] van maken, voor hen die uit ons leven verdwenen zijn.   Dit ‘mo/nu\ment’, kan een moment van verlangen zijn naar wat was, het kan ook een moment zijn van even bij elkaar komen, om vanuit de herinnering verder te gaan naar ‘toekomst’, waarvan niemand echt weet hoe die er uit zal zien.   Anthoon Eindhoven 2014-02-09