Tussen nacht en morgen.
Wees stil ‘mijn hart’, want de
wereld kan je niet horen:wees stil , want de ether is gevuld
met kreten en zuchten, en kan je liederenen hymnen niet
verdragen.Wees stil, want de
schimmen van de nacht slaan geen acht op het gefluisterde
geheim.Noch blijven de processie’s van de duisternis
stil staan voor je dromen.
Wees stil ‘mijn hart’ totdat de
dag aanbreekt.Want wie geduldig op de morgen wacht, zal hem
zeker ontmoeten, en wie het licht bemint, zal door het licht
bemind worden.
Wees stil mijn hart, en luister naar
mijn verhaal:
In mijn droom zag ik een nachtegaal
fluiten, boven de krater van een vurige vulkaan. En ik zag
het kopje van een lelie opkomen boven de sneeuw, en een
naakte houri dansen tussen de graven, en een kind spelen met
de schedels, lachend.
Al deze beelden zag ik in mijn droom.
En toen ik mijn ogen openden en om mij
heen keek, zag ik de vulkanen nog altijd gloeien , maar ....
hoorde niet langer de nachtegaal fluiten, noch zag ik hem
zweven in de lucht. Ik zag de lucht zijn sneeuw verspreiden,
over velden en valleien, en onder haar wit kleed zag ik de
verstijfde lichamen van de verborgen lelies. Ik zag ook een
rij van graven vanuit de stilte der eeuwen, maar zag niemand
dansen of bidden vanuit hun midden.
Ik zag een hoop schedels maar niemand
lachte er, alleen echter de wind. In mijn ontwaakt zijn zag
ik verdriet en smart: wat kwam er terecht van de vreugde en
lieflijkheid in mijn dromen ? Waarheen ging die schoonheid
van mijn droom ?, en hoe verdwenen de beelden ? Hoe kan een
Ziel geduldig zijn, als niet de sluimer der liefde de
gelukkige fantomen van hoop en verlangen weer terug brengt.
Geef acht ‘mijn hart’,
en luister verder.
Gisteren was mijn Ziel gelijk als een oude
en sterke boom, wiens wortels zich hechtten in de diepte der
aarde, en wiens takken reikten tot in de oneindigheid. Mijn
Ziel bloeide in de lente, en droeg vrucht in de zomer, en als
de herfst aanbrak vergaarde ik fruit op een zilveren schaal,
en zette die op straat voor voorbijgangers. en allen die
langs kwamen namen ervan en gingen hun weegs.
En toen de herfst verdween en haar
blijdschap overging in geweeklaag en gejammer, keek ik naar
mijn schaal en vond daarop èèn vrucht en stak deze in mijn
mond, doch vond haar bitter als gal en zuur als onrijpe
druiven, en zij tegen mezelf, wee mij, want ik heb in de
monden der mensen een vloek gelegd.
Wat heb je gedaan mijn Ziel ? met het
zoete sap dat je wortels uit de aarde heeft gezogen. En met
de geur die je hebt op genomen uit de lucht ? In woede rukte
ik de sterke oude boom van mijn Ziel met elk van haar zich
verzettende wortels uit de diepte der aarde.
Ik brak haar wortels uit het verleden en
ontnam haar daarmee de herinnering aan duizend levens, en
duizend herfsten. En ik plantte de boom van mijn Ziel op een
nieuwe plek. Nu stond ze in een veld ver van het pad van de
tijd: en ik verzorgde haar s’nachts en overdag, en ik
hield mezelf voor: Waakzaamheid brengt ons dichter bij de
sterren. Ik besproeide haar met bloed en tranen, zeggend: het
bloed heeft geen geur, noch smaak, en tranen zijn zoet.
Toen de lente weerkeerde bloeide mijn boom
opnieuw, en in de zomer droeg zij vrucht. En toen de herfst
weer kwam vergaarde ik al het rijpe fruit op een gouden
schaal en bood het aan de voorbijgangers. De mensen liepen
door, geen wilde er van mijn fruit. Toen nam ikzelf van mijn
fruit en stak deze in de mond, en ze was zoet als honingraat
en opwindend als jasmijn. En ik riep uit : de mensen willen
geen zegen in hun mond, noch waarheid in hun hart. Want een
zegen is de dochter van hun tranen en de waarheid de zoon van
hun bloed.
Ik verliet de roezige stad om te zitten in
de schaduw van de eenzame boom van mijn Ziel, in een veld ver
van het pad des wereldse leven. Wees stil ‘mijn
hart’, tot dat de dag aanbreekt: Wees stil en luister
naar wat ik vertel. Gisteren waren mijn gedachten als een
boot, die zeilde op de golven van de zee, en meedreef op de
winden, van het ene land naar het andere. En mijn hart was
leeg, op zeven kruiken na, in de kleuren van de regenboog, er
kwam een moment dat het bewegen van de zee me ging vermoeien,
en ik zij tot mezelf: ik zal weerkeren met de lege boot van
mijn gedachten, naar het land mijner geboorte.
En ik bereide me voor door mijn boot geel
te schilderen als de zonsondergang, en groen als het hout van
de lente, en blauw als de hemel, en rood als de anemoon. En
op de masten tekende ik vreemde figuren die de aandacht
trokken, en de ogen verblinden. En toen ik klaar was leek de
boot van mijn gedachten op een profetisch visioen, zeilend
tussen twee oneindigheden de zee en de hemel. Ik liep de
haven binnen van het eiland waarop ik geboren werd, en de
mensen drongen op om mij te begroeten met gezang en
vrolijkheid. En de schare nodigde mij hun stad, en ze
tokkelden op instrumenten en trommen en op hun tamboerijnen.
Dit welkom werd mijn deel, omdat mijn boot zo mooi
geschilderd was, en niemand het binnenste van de boot mijner
gedachten wilde zien, en niemand vroeg naar wat ik had
meegebracht van ver over de zee. Ook konden zij niet zien dat
ik gekomen was met een lege boot, want haar schitterend
uiterlijk had hen verblind. Daarop zei ik tot mijzelf : Ik,
heb de mensen bedrogen, en met zeven zilveren gekleurde
kruiken misleid. Daarna koos ik opnieuw de zee met de boot
mijner gedachten. Ik bezocht de eilanden in het oosten en
vergaarde er myrhe, wierook. en verborg ze in mijn boot....
Ik doorkruiste de eilanden van het westen
en verzamelde ivoor en robijnen, smaragden en zeldzame
edelstenen, ik trok naar de eilanden in het zuiden, en bracht
prachtige zilveren speren mee en zwaarden en andere wapens,
ik vulde de boot mijner gedachten met de uitgelezenste dingen
en kostbaarste zaken van deze aarde, en keerde terug naar de
haven van mijn Vaderland. De mensen zullen opkijken en mij
opnieuw verheerlijken, en nu terecht, en zij zullen in mij
opnieuw noden in hun stad, en nu verdiend. En toen ik de
haven binnenvoer, kwam geen van hen mij begroeten.... ik liep
door de straten van mijn vroegere glorie, maar niemand keek
naar mij om... ik stond op de markt de mensen toeroepend
welke schatten ik verborg in mijn boot, en ze bespotten mij
en sloegen er geen acht op.
Ik keerde terug naar de haven met een
ontmoedigd hart, teleurgesteld en verward. En,
toen Ik naar mijn boot keek viel mij op wat me nog niet
opgevallen was tijdens mijn reis, en ik riep uit: De golven
van de zee hebben mijn boot haar kleuren en figuren ontnomen
en haar het aangezicht gegeven van een skelet. De winden en
het water en de zon hebben de schitterende kleuren van mijn
boot weggevaagd, en mijn boot zag eruit als een versleten
jas. Ik had deze verandering niet kunnen zien van tussen mijn
schatten, want ik had mijn ogen van binnen uit gesloten voor
de buitenkant. Ik had de kostbaarste dingen verzameld en ze
verborgen in een kist die op het water dreef, en ik was
teruggekeerd naar mijn volk, maar ze wierpen mij uit en
konden niet zien, want hun ogen waren verblind door lege
glinsterende dingen.
Toen verliet ik de boot mijner gedachten
en trok naar de stad der doden, en zat temidden van keurige
graven, en bepeinsde hun geheimen. Wees stil ‘mijn
hart’, totdat de morgen komt: wees stil, want de razende
storm, maakt je innerlijk gefluister belachelijk en de holen
der dalen weerkaatsen niet de trilling van je snaren. Wees
stil mijn hart, totdat de morgen komt: wees stil. Want wie
geduldig wacht op de komst van de dageraad zal vol verlangen
worden omhelsd door het morgentij.
De dageraad breekt aan, spreek als je kunt
‘mijn hart’. Hier is de processie van het
morgentij: waarom zeg je niets? Heeft niet de stilte van de
nacht in je innerlijkste diepten een lied achter-gelaten?,
waarmee je de dageraad kunt begroeten? Hier zwermen de duiven
en nachtegalen door het dal. kun je meevliegen met de vogels
of heeft de afschuwelijke nacht je vleugels verlamd? De
herders voeren hun schapen uit de kooien: heeft het spook van
de nacht genoeg rust achtergelaten, om achter ze aan te
trekken naar de groene weiden? De jonge mannen en vrouwen
wandelen gracieus naar de wijngaarden. Zul je kunnen opstaan
om met hen mee te gaan? Verhef je ‘hart’, en wandel
met de dageraad, want de nacht is voorbij en de angst voor de
duisternis is verdween met haar duistere dromen en akelige
gedachten en krankzinnige reizen. Kom mijn hart, verhef je
stem met muziek, want wie niet met liederen de dageraad
vergezeld, is een zoon van het altijd duistere.
uit: Het Hart
Kahlil Gibran
Texel
26-7-1986.