OVER WERKLOOS EN ZO …

 

Hoezo werkloos, dakloos, arbeidsloos? Zit je zonder werk, dienstverband of een arbeidsverhouding, ben je ontslagen of van je werkplek weggestuurd, en nu, moedeloos, terneergeslagen?

 Hoezo werkloos, moedeloos en vraag je, je af wat heeft het leven nog voor zin? Werkloos thuis zitten, je handen moeten ophouden, voor een bijstand of WW uitkering vindt jij dat moeilijk, en wat betekenen deze begrippen vandaag de dag? En zo ja, wat is er mis aan, aan dat waar je recht op heb?

 Laten we dat misverstand, maar eens en vooral uit de wereld helpen, niemand hoeft zich er voor te schamen. Onze samenleving en maatschappij zit zo in elkaar, dat er niet voor ‘iedereen’ werk voorhanden is. En niet iedereen is in staat zijn baan of werkplek te behouden, of is in staat om weer opnieuw aan de bak te komen, en moeten ‘werkeloos’ thuis zitten.

 Maar wat betekent dat nou eigenlijk ‘werkeloos thuis zitten’, dekt dat de lading eigenlijk wel? Wat betekent ‘werk’ nou eigenlijk? Volgens het woordenboek is ‘werk’ iets wat gedaan moet worden om een bepaald doel te bereiken, een klus of betaalde arbeid, een inspanning doen of een kunstwerk maken, iets realiseren wat een bepaalde vorm, een doel of een uitstraling heeft. Het begrip ‘werk’ heeft betrekking op het geheel van ons bestaan, en ook de ‘werkloze’ doet werk. Dus ‘werkloos’ bestaat eigenlijk niet, maar toch het is een beladen begrip, en daar moeten we van af.

 Werk, kan ook het opvoeden van kinderen zijn, taken verrichten in het algemeen belang, een te leveren prestatie verrichten, een opstel schrijven, of een gedicht, een geschrift of een boek. Ja, werk kan ook een opera of een muziekstuk maken zijn, of een verhandeling schrijven over een bepaald belang in onze samenleving, allemaal vormen van werk.

 Waarom dan die afkeurende ondertoon in het woord ‘werkloos’? Wanneer is iemand nou eigenlijk echt werkloos, strikt genomen is dus niemand werkloos, niemand zit zonder werk, er is altijd wel iets te doen. En wat betekent ‘loos’ dan, loos betekent dat iets niet in orde is, en dat is precies het tegenovergesteld van wat ik juist onder de aandacht wil brengen. Degenen die hun baan verliezen of niet in staan zijn een baan te bemachtigen hebben daar veel voordeel bij, zij kunnen en zijn vrij om hun eigen ‘invulling’ aan hun bestaan te geven, zij kunnen er voor kiezen ‘huisman of huisvrouw’ te zijn of te worden, en daarnaast hebben zij tijd om zin en verdieping aan hun leven te geven door studie, trainingen of anderszins, waar mensen met een betaalde baan niet aan toe komen.

 En verder is er gewoon veel ‘werk aan de winkel’ in onze samenleving, in de straat of in de buurt, kortom in de maatschappij waarin wij leven, en waar ieder zo zijn eigen aandeel in kan hebben. Vele handen maken licht werk, is ook zo’n mooi begrip om te verduidelijken waar ik naar toe wil. Of je nou gehandicapt ben, werkloos of door de maatschappij aan de kant gezet, binnen die samenleving waarin wij ‘allen’ onze eigen plekje innemen, kan je ‘mensheid’ ‘vieren’, door er voor ‘elkaar’ te zijn, aan mee te doen, ieder op zij eigen ‘wijze’ of eigen manier van kunnen.

 Vaak wordt gesproken over een ‘onderkant’ van de samenleving, dat houdt in dat er ook een ‘bovenkant’ moet zijn, en dat is ook zo, dat zij erfenissen van ons verleden, van mensheid. Aan ‘ons’ is het misschien wel gegeven, mensen van de 21^ste eeuw, om daar afscheid van te nemen, om de kloof te dichten tussen arm en rijk, tussen bevoorrecht en minder bedeeld zijn.

Wellicht is dit voornemen passend in dit huis,

Huis van de Compassie.

 Anthoon La Lucas Budel

2014-03-22

Nijmegen