Hoe illusionair zijn onze verlangens? Hoe illusionair is het kerstfeest op 25 december?
Wat betekent dat toch, als sommige mensen zeggen, dat we een illusie nastreven? Het uitroepen dat het leven één grote illusie is, heeft me altijd verbaast, en vaak vroeg ik mij af, waarom roepen zoveel mensen zo gemakkelijk, dat het een illusie is om te verwachten, dat mensen in vrede met elkaar kunnen samenleven? Dan is het in de eerste plaats interessant, dat we duidelijk krijgen wat illusie nou echt betekent! Wat wordt bedoeld met illusionair, en wat is een illusie?
Een illusie kan betekenen dat we iets of een gebeurtenis waarnemen, als zijnde een realiteit, dat in werkelijkheid niet is wat het lijkt. En veel mensen gaan daar erg ver in, dat zij te pas en onpas uitroepen dat iets een illusie is, dus niet reëel, niet echt is. Dan is het toch beter dat we van twee soorten illusie spreken: 1. Illusie van de zintuigelijke wereld. En 2. De illusie van de materiele wereld. Daarop aansluitend is het ook allicht slim om een poging te doen, het onderscheid te verduidelijken tussen realiteit en illusie.
Wat is realiteit en illusie?
Kunnen we onderscheid maken tussen het een en het ander, ja. Realiteit is een weergave van een bestaande werkelijkheid, dat wat je ziet bestaat, je voelt het, ervaart het en je maakt het mee. Illusie daarentegen is een ‘schijnbare’ werkelijkheid, het is niet wat je ziet, of wat je denkt dat je ziet, of wat je ervaart. Illusie is een weergave van iets, dat niet is wat het lijkt, en dat komt door, de verwerking van onze zintuigen via onze hersenen.
Als ik zeg, ik zie jou, dan is dat, kort gezegd, een weergave van elektrische signalen naar onze hersenen toe. En als ik zeg, ‘ik zie’ dan zie ik de ‘interpretatie van ‘mijn’ hersenen die reageren op ontvangen signalen. Als ik jou dan wil zeggen wat ik zie, wordt dat een eigen persoonlijke uitleg, van wat ik waarneem.
En zo gaat dat ook met onze andere zintuigen, geur, aanraking, tastzin, voelen, ervaren. Alles wat we op deze verscheidene manieren kunnen waarnemen, gaat via elektrische prikkels, en wordt door elektromagnetisme verwerkt via onze hersenen.
Je kan het dan mijn inzien’s ook zien als een vorm van energetische transformatie, en het komt er op neer dat energie of stroom, omgezet wordt in ons brein, dat wat we uitspreken in verklaarbare taal, en dat maakt dat wij kunnen zeggen, wat wij zien, proeven, voelen, ervaren. En dit kan dus voor iedereen toch net even iets anders zijn.
Hoe illusionair is dan onze leefbare wereld?
Ik neem jullie even mee, in een gedachtemoment over de bron van alle dingen in ons bestaan, een voorbeeld. Toen ik naar een muziekstuk zat te luisteren via de radio. En mijn gedachten liet gaan naar de bron van het muziekstuk. Toen ik die prachtige klanken hoorde dacht ik, de bron van al dit moois is niet de geluidsbox, maar ook niet de radio, en zelfs niet het radiostation, en ook niet de cd die daar op de draaitafel ligt, zelfs niet het groepje muzikanten dat die klanken met hun instrumenten veroorzaakten. De bron van dat muziekstuk is de partituur, het notenschrift, waarop het muziekstuk geschreven staat. Maar helaas, ook de partituur is niet de bron, de ‘echte bron’ bevond zich in het hoofd van de componist, die het stuk in de 17de of 18de eeuw geschreven heeft.
Hoe illusionair is dan de werkelijkheid van ons bestaan, en in hoeverre is een ‘illusie’ bepalend in ons leven?
Wat betekent het dan als we uitroepen, dat wat jij wil of wenst, is een illusie?
Betekent dat dan dat een illusie, een onveranderbare definitieve werkelijkheid is? In de zin, van, dat wat jij wenst of verlangd, nooit een echte ervaarbare ‘werkelijkheid’ worden kan? Hoe illusionair is het verlangen naar een vredige wereld, en hoe illusionair is de gedachte, van vrede op aarde voor alle mensen van goede wil. Of vanuit onze christelijke achtergrond; Vrede op aarde en in alle mensen een welbehagen!
Een illusie, oké; betekent dat dan dat ‘illusie’ onverwezenlijkbaar, niet te realiseren is? Hoe sterk kan ons liefdesverlangen zijn, sprak ik de vorige keer. Liefde en verlangens, zijn soms als diep/verborgen energieën in ons aanwezig, dat ons bijvoorbeeld doet aanzetten ‘liefde’ te willen delen met een ander. Hoe illusionair is dan de gedachte dat ‘liefde’ de wereld kan redden, hoe illusionair is de gedachte dat ‘liefde’ in staat is, ‘haat en geweld’ de wereld uit te bannen?
Een illusie hoeft toch niet bij ‘voorbaat’ bestemd te zijn om voor eeuwig ‘niet verwezenlijk/baar’ te zijn. De betekenis van een illusie is; dat iets onverwezenlijkbaar is op het moment dat je dat constateert, doch het feit dat iets onverwezenlijkbaar lijkt te zijn, kan veranderen, als de ‘omstandigheden’ van een bestaand feit, van iets, veranderen. En dan kan het zijn dat wat jij zou willen, dat dit gebeurt, gebeuren kan, ook als dat eerder niet mogelijk bleek.
Hoe ‘maakbaar’ is dan ons verlangen naar vrede, welvaart en veiligheid?
Ik denk dat daar maar één antwoordt op mogelijk is, een illusie is maakbaar. Iets, een verlangen of een idee, dat nastrevenswaardig is, zoals bijvoorbeeld, het “Handvest voor Compassie” dat is, is in ‘wezen’ niet illusionair, maar maakbaar!, net zoals het Manifest voor Vrede en Geweldloosheid dat is.
Als illusie de betekenis heeft van, dat het niet is wat het lijkt, kan het altijd nog veranderen door de maakbaarheid van de dingen, en dat betekent dat een werkelijkheid veranderbaar is, dat het vandaag of morgen te verwezenlijken is, afhankelijk van de tijd die het nodig heeft, door invloed van mensen, of de tijd die het gegeven wordt.
Laten we dus voorzichtig zijn met het begrip illusie!
Want het kan, het is geloofwaardig en maakbaar te geloven in een leefmilieu, waarin plaats is voor een cultuur van vrede en geweldloosheid, waartoe het handvest van compassie, bijvoorbeeld ons oproept. Alle mannen en vrouwen kunnen zich wenden naar de kern van ons morele bestaan, de bron van alle levende werkelijkheid, en dat is elkaar liefhebben in vertrouwen, in vrede, en gerechtigheid. Door te geloven dat het kan, kunnen wij ons leven zodanig inrichten, dat ieder van ons in staat is het manifest, van de zes handreikingen van het Manifest voor Vrede, Cultuur en Geweldloosheid, na te leven, van 4 maart 1999, Unesco Parijs. Ik benoem de zes kernwoorden daarin; 1. Respect 2. Geweldloosheid 3. Samenwerken 4. Goed luisteren 5. Milieu beschermen 6. Solidair zijn met ‘allen’.
En dat is geen ‘illusie’ maar een maakbare werkelijkheid, dat gerealiseerd kan en moet worden door mensen, zoals u en ik.
La Lucas.